Postojna, małe miasteczko w Słowenii, znane jest turystom przede wszystkim ze zlokalizowanej nieopodal największej udostępnionej do zwiedzania jaskini w Europie. Region Postojna (u nas województwo) obejmuje ponad 107 tys. ha. Nie umniejszając sławie jaskini, okolice w regionu Postojna znane są słoweńskim leśnikom, a także w naukowej literaturze leśnej, z przepięknych lasów jodłowo-bukowych. Powierzchnia tychże lasów wynosi ok. 74 tys. ha, z czego 48,7% znajduje się w rękach państwa, a 51,3% to lasy prywatne. W regionie tym działa aż 9900 właścicieli gospodarujących na…48000 wydzielonych tzw. parcelach (w całej Słowenii właścicieli prywatnych jest ok. 400 tys!). Średnia powierzchnia lasu prywatnego to 3,8 ha, a średnia parcela to…0,8 ha.
W ciągu ostatnich 100 lat powierzchnia leśna regionu wzrosła z 49% do obecnych 69% (powierzchnia leśna Słowenii to 59%). Wzrost ten wynikał przede wszystkich z rezygnacji z uprawy rolniczej terenu, w ramach której najpopularniejszym sposobem uprawy był wypas zwierząt. Obecnie grunty rolne stanowią jedynie 29% regionu.
Lasy w regionie spełniają przede wszystkim funkcję wodochronną ale nie mniej ważnymi są funkcje rekreacyjne, naukowe czy kulturowe. Istotnymi są też funkcje produkcyjne (produkcja drewna jak i gospodarka łowiecka). Region ten jest regionem, na którym żyją - średnio - 4 miśki na 10 km2 (populacja miśków – tj. niedźwiedzia brunatnego – w Słowenii liczy ok. 1000 szt.). W regionie występuje także 17 leśnych rezerwatów o powierzchni 1566 ha. Lasy ochronne znajdują się przeważnie w trudno dostępnym terenie (strome stoki) i obejmują ok. 1363 ha.
Roślinność regionu jest zróżnicowana i zmienna od zachodu w kierunku strefy roślinności typu sub-śródziemnomorskiego. Wschodnie tereny to roślinność związana z pasmem Gór Dynarskich, niewłaściwie czasami nazywanymi Alpami Dynarskimi. W masywie Śnieżnika (!) i Jawornika występują typowe dla tych gór drzewostany z jodłą (A. alba) i bukiem (F. sylvatica) a wysokich położeniach (> 1000 m n.p.m.) – wysokogórskie lite buczyny. Subalpejskie buczyny tworzą także górną granicę lasu (1500-1600 m n.p.m.) w masywie Śnieżnika (1796 m n.p.m.). W odniesieniu do siedlisk (zespołów roślinnych) w regione największy udział przypada na Abieti-Fagetum dinaricum (53,6%), Hacquetio-Fagetum (12,7%) oraz Seslerio-Fagetum (10,2%). Querco-Carpinetum i Querco luzulo Fagetum zajmują łącznie jedynie 0,6%.
A jaki jest udział gatunkowy w tym „jaskiniowym” regionie? Jaka jest zasobność drzewostanów, jaki jest ich przyrost i ile drewna się tutaj pozyskuje? O tym w następnym „wejściu”…niebawem…
Janusz Szmyt