Próbę kompleksowego przedstawienia uwarunkowań, zależności środowiskowych i rozwiązań korzystnych w procesie zadrzewiania w warunkach subsaharyjskich podjęli pracownicy Wydziału Leśnego i Technologii Drewna UPP. W artykule pt. Good Practices in Afforestation of Transformed Savanna and Resulting Land Cover Change: A Case Study of Zaria (Nigeria), który ukazał się w czasopiśmie Sustainability (MDPI), zespół autorski w składzie: E. Kurowska, A. Czerniak (UPP) i M.L. Garba (ABU) przedstawia dobre praktyki w zakresie zadrzewiania i ochrony degradowanego erozją terenu na przykładzie Uniwersytetu im. Ahmadu Bello w Zarii (Nigeria).
Od 2005 roku niektóre kraje afrykańskie wraz z wspierającymi je organizacjami międzynarodowymi rozwijają inicjatywę tworzenia tzw. Wielkiego Zielonego Muru (ang. Great Green Wall - GGW) czyli pasa roślinności o ogromnym, panafrykańskim zasięgu, o długości co najmniej 7 tys. km i ok. 15 km szerokości, który ma docelowo przebiegać od zachodniego po wschodnie wybrzeże Afryki. Celem zielonego muru jest zatrzymanie procesu pustynnienia i ochrona terenów znajdujących się na południe od Sahary, zwłaszcza w strefie nazywanej Sahelem. W ostatnich latach włączono do koncepcji elementy związane z zarządzaniem ekosystemami, użytkowaniem gruntów, rekultywacją suchych terenów, przywracaniem naturalnej roślinności w tych rejonach, gdzie zanikła oraz gospodarowaniem bezcennymi zasobami wody. Jednym z inicjatorów idei GGW w 2005 r. był ówczesny prezydent Nigerii; dziś działania w ramach GGW są wspierane m.in. przez Unię Afrykańską (AU), Konwencję ds. Walki z Pustynnieniem ONZ (UNCCD), Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Afrykański Banku Rozwoju (AfDB) czy Bank Światowy (WB).
Promowanie i finansowanie inicjatywy niejednokrotnie jest domeną wielkich organizacji i instytucji, jednak praktyczne działania skutkujące realnym przyrostem terenów zielonych, zadrzewionych, zrekultywowanych bądź zagospodarowanych w sposób korzystny dla środowiska i człowieka są realizowane przez konkretnych wykonawców: lokalne społeczności, organizacje i instytucje działające w rejonach newralgicznych, doskonale znające wymierne skutki fluktuacji klimatycznych, braku wody, czy erozji gleby na własnym terenie. Wprowadzana w takich warunkach roślinność narażona jest także na presję zwierząt i ludzi. Ważne jest też odpowiednie urozmaicenie gatunkowe. Aby możliwy był właściwy rozwój roślinności konieczne są działania o charakterze ekoinżynieryjnym, szczególnie w zakresie dostarczania wody i ochrony mechanicznej. Próbę kompleksowego przedstawienia uwarunkowań, zależności środowiskowych i rozwiązań korzystnych w procesie zadrzewiania w warunkach subsaharyjskich podjęli pracownicy Wydziału Leśnego i Technologii Drewna UPP. W artykule pt. Good Practices in Afforestation of Transformed Savanna and Resulting Land Cover Change: A Case Study of Zaria (Nigeria), który ukazał się w czasopiśmie Sustainability (MDPI), zespół autorski w składzie: E. Kurowska, A. Czerniak (UPP) i M.L. Garba (ABU) przedstawia dobre praktyki w zakresie zadrzewiania i ochrony degradowanego erozją terenu na przykładzie Uniwersytetu im. Ahmadu Bello w Zarii (Nigeria). Teren uniwersytetu (ok. 3020 ha), znajdujący się w strefie oddziaływania inicjatywy Wielkiego Zielonego Muru Afryki, a jednocześnie borykający się z wieloma problemami klimatyczno-środowiskowymi typowymi dla strefy subsaharyjskiej, w ciągu ostatnich ok. 20 lat podlegał pozytywnym przeobrażeniom, które zostały przedstawione w ww. artykule. Autorzy bazowali na własnych, wieloletnich obserwacjach poczynionych zarówno na terenie Nigerii, jak i w innych rejonach Afryki, w tym także na Saharze i w Afryce Wschodniej, korzystali także z materiałów satelitarnych.
ABU od lat prężnie angażuje się w proces zadrzewianie okolic kampusu uniwersyteckiego. Jednak samo zadrzewianie to etap wstępny. Wprowadzana roślinność musi docelowo stworzyć stabilne środowisko przyrodnicze, a wydaje się, że zapewnić to może bioróżnorodność gatunkowa. Przez wiele lat najczęstszą w ABU formą zadrzewiania było obsadzanie stosunkowo niewielkich obszarów jednogatunkowym drzewostanem, formowanie równych rzędów przez sadzenie drzewek w równych odstępach od kilku do 10 metrów. W ten sposób obsadzane obszary nazywa się niewielkimi plantacjami. Jeśli powierzchnia zostaje obsadzona jednogatunkowo, to przyjmuje ona charakter monokultury. Model zalesiania w takiej formie stosowany kilkadziesiąt lat temu w innych rejonach świata (np. w Europie Środkowej) nie sprawdził się, bowiem drzewostany te nie były stabilne ekologicznie i są obecnie dużym wysiłkiem leśników przebudowywane poprzez wprowadzanie tam dodatkowych gatunków. W warunkach niewielkich powierzchni na terenach ABU w Zarii sposobem na urozmaicenie gatunkowe jest tworzenie dodatkowych, małych, różnogatunkowych, wielopiętrowych biogrup dopasowanych do warunków środowiskowych i zbliżonych strukturalnie do zadrzewień pochodzenia naturalnego na danym terenie. W efekcie, po wyprowadzeniu biogrupy z etapu pielęgnacji, można liczyć nawet na samoistną sukcesję, czyli naturalne rozrastanie się takich enklaw.
Zaprezentowane w artykule doświadczenia z terenu kampusu ABU w Zarii z lat 2000 - 2020 mogą być inspiracją i pomocą w odnawianiu zadrzewień i lasów również na innych obszarach Afryki, zwłaszcza strefy subsaharyjskiej. Bez względu na metodę prowadzenia zadrzewiania, można mówić o niewątpliwym sukcesie ABU w postaci znacznego przyrostu powierzchni zadrzewionego obszaru, który wkomponowuje się w południową część strefy objętej inicjatywą Wielkiego Zielonego Muru, przyczyniając się realnie do jego poszerzania.
 |  |  |  |  |
 |  |  |  |