Ukazała się ważna publikacja-monografia prezentująca wyniki inwentaryzacji elementów przyrodniczych i kulturowych Puszczy Białowieskiej. Głównym celem, który przyświecał autorom tej monografii napisanej pod redakcją prof. dra hab. Jana Marka Matuszkiewicza oraz mgra inż. Jana Tabora i wydanej przez Instytut Badawczy Leśnictwa, było sporządzenie kompleksowego opracowania, które miałoby opisać współczesny stan wiedzy na temat lasów Puszczy Białowieskiej wraz rekomendacjami dotyczącymi ochrony unikalnych walorów przyrodniczych i kulturowych tego kompleksu leśnego - dodajmy, jednego z najsławniejszych naukowo i medialnie kompleksów leśnych Europy i świata.
Monografia podzielona została na 4 części, na które składa się 17 rozdziałów. W części I poza założeniami i uwarunkowaniami opracowania inwentaryzacji przedstawiono m.in. informacje o Puszczy Białowieskiej w kontekście obiektu zarządzania, użytkowania i ochrony oraz informacje dotyczące zmian klimatycznych na obszarze puszczy w okresie 1949-2018. Część II to wieloaspektowa charakterystyka przyrodnicza tego kompleksu leśnego, w której Czytelnik znajdzie informacje odnośnie gatunków drzew i drzewostanów występujących w Puszczy Białowieskiej, informacje o zróżnicowaniu bogactwa flory Puszczy Białowieskiej jak i fitosocjologiczną analizę zróżnicowania zbiorowisk leśnych. W części tej znajdują się także interesujące dane odnośnie stanu ochrony leśnych siedlisk przyrodniczych, dane i wyniki dotyczące inwentaryzacji chrząszczy saproksylicznych, biegaczowatych a także informacje o występowaniu w Puszczy Białowieskiej mopka zachodniego. Kolejne rozdziały tej części opracowania zajmują ptaki i grzyby. Część III monografii poświęcona jest natomiast dziedzictwu kulturowemu (w tym archeologicznemu) i historii polskiej części Puszczy Białowieskiej. Czwartą część opracowania stanowi natomiast obszerna synteza wyników, napisana zarówno w języku polskim jak i w języku angielskim.
Monografia liczy 1343 strony (waga: 3075 g – pomiaru dokonał autor niniejszej notki), co wskazuje z jednej strony na ogromny wysiłek fizyczny i naukowy bardzo wielu osób zaangażowanych w jej powstanie, z drugiej natomiast pokazuje złożoność problemów, z którymi wiąże się posiadanie takiego skarbu jakim jest Puszcza Białowieska. Opracowanie to jest także bardzo ważne w kontekście trwającej od lat dyskusji nad przyszłością Puszczy Białowieskiej, przyszłością związaną nie tylko z jej ochroną, ale także z mądrym, opartym na wiedzy gospodarowaniem tym zasobem przyrodniczym i kulturowym.
Osobiście gorąco polecam wszystkim zainteresowanym przyszłością Puszczy Białowieskiej a także studentom, w szczególności kształcącym się na kierunkach leśnictwo i ochrona przyrody i edukacja przyrodniczo-leśna. Pozycja jest także godna polecenia wszystkim przyszłym decydentom, którzy będą opracowywali jakiekolwiek wytyczne czy zalecenia mające na celu zachowanie dla przyszłych pokoleń tego unikatowego kompleksu leśnego. W warunkach szybko zmieniającego się otoczenia będzie to nie lada wyzwaniem.
W niedalekiej przyszłości pozycja będzie dostępna w wersji elektronicznej (format pdf), co z pewnością ułatwi dostęp do tego opracowania bardzo szerokiemu gronu Czytelników.
Janusz Szmyt
Katedra Hodowli Lasu
 |