Odpowiedzi na to pytanie poszukiwano w Ny Alesund na Archipelagu Svalbard, gdzie zbierano próby na przedpolu lodowca arktycznego. Wyniki tych badań ukazały się właśnie w czasopiśmie Insects.
Ny Alesund to była wioska górnicza, zlokalizowana na wyspie Spitsbergen (Ryc. 1). Jest to najbardziej na północ wysunięta osada ludzka, w której obecnie znajdują się tylko i wyłącznie stacje badawcze np. Brytyjska, Chińska, Francuska, Holenderska, Koreańska, Niemiecka, Szwedzka, Włoska oraz największa z nich – Norweska. W okresie letnim w tej „wiosce naukowców” pracuje około 150 osób (Ryc. 2).
Ocieplanie się klimatu sprawia, że lodowce arktyczne topnieją odsłaniając coraz to większą powierzchnię lądu, a teren ten jest zasiedlany przez pionierskie gatunki roślin i zwierząt. Jeden z tematów realizowanych w Ny Alesund dotyczył sukcesji bezkręgowców po wycofaniu się lodowca. W bezpośrednim sąsiedztwie czoła lodowca gleba jest błotnista i pozbawiona roślinności, ale kilkaset metrów od ściany lodu pojawiają się już pierwsze, pionierskie rośliny, a tym wyjątkowym gatunkiem jest skalnica naprzeciwlistna (Saxifraga oppositifolia). Natomiast w dalszej odległości od lodowca szata roślinna jest już znacznie bogatsza.
Badacze wyznaczyli marszrutę biegnącą od czoła lodowca aż do zatoki morskiej i pobrali próbki gleby (Ryc. 3, 4). Celem było stwierdzenie jakie gatunki bezkręgowców pojawiają się jako pierwsze oraz jak kształtują się i jaki mają charakter pierwsze zgrupowania tych zwierząt.
Stwierdzono, że pierwszymi gatunkami zasiedlającymi teren w bezpośrednim sąsiedztwie lodowca są skoczogonki: Agrenia bidenticulata oraz Hypogastrura concolor. W później czasie pojawiają się także Folsomia alfa, Folsomia quadrioculata, Hypogastrura concolor, Isotoma anglicana, Sminthurinus concolor oraz pierwsze gatunki roztoczy Camisia foveolata i Tectocepheus velatus. Ogółem autorzy wykazali ponad 30 gatunków. Bezpośrednio przy czole lodowca zagęszczenie bezkręgowców wynosiło od 3 000 do 10 100 osobników/m kw., natomiast znacznej odległości od lodowca zagęszczenie było dużo wyższe i czasami przekraczało nawet 700 tys. osobników/m kw.
Jak przebiegał proces sukcesji, jak kreowała się różnorodność biologiczna po wycofaniu się lodowca, jaki charakter miały zgrupowania w tej części Arktyki można zapoznać się w publikacji „Changing Microarthropod Communities in front of a Receding Glacier in the High Arctic” (Insects 2020, 11, 226; doi:10.3390/insects11040226), której autorami są m. in. pracownicy naszego Wydziału prof. Dariusz J. Gwiazdowicz i doktorantka Anna K. Gdula.
 |  |  |  |